Eclipse IDE Üzerine – II: Working Set, Ayarlar ve Proje Yönetimi

Java, Java Dersleri , , ,

Bir önceki yazımızda Eclipse’e giriş yapmış, kurulumu, workspace, workbench ve perspective yapılarını ele almış ve ilk kodumuzu yazıp çalıştırmıştık. Bu yazıda Eclipse’te working set oluşturma, ayarlar ve eklentileri ele alacağız.

Eclipse’te Working Set

Projelerinizi gruplamak isterseniz, “Working Set” kullanabilirsiniz. Varsayılan working set “Window Working Set”tir ve tüm projeler varsayılan durumda buradadırlar. Yeni working setler oluşturup, projeleri onlara ekleyebilirsiniz. Sonrasında working set seçerek, sadece onun projelerinin Package Explorer’da görünmelerini sağlayabilirsiniz.

Yeni bir working set oluşturup Java projelerini eklemek için File menüsünde ya da Package Explorer’da New => Java Working Set ile açılan pencerede oluşturacağınız working sete bir isim verip, var olan projelerden istediklerinizi seçip “Add” düğmesi ile kendisine ekleyebilirsiniz.  “Add All” düğmesi ile sol taraftaki tüm projeleri yeni oluşan working sete ekleyebilirsiniz.

Varsayılan working set “Window Working Set”tir. Farklı bir working sete geçmek istediğinizde Package Explorer sekmesinde, sağ üstteki aşağı doğru bakan küçük üçgeni tıklayıp, açılan menüden “Select Working Set”i seçmeniz gereklidir. Çıkan pencerede istediğiniz working seti seçebileceğiniz gibi yenisini oluşturabilir ya da var olanı değiştirebilir ve silebilirsiniz. Sonra istediğiniz working seti, benzer şekilde Package Explorer sekmesinde, sağ üstteki aşağı doğru bakan küçük üçgeni tıklayıp, açılan menüden “Select Working Set”i tıklayarak seçebilirsiniz.

Yeni bir proje oluştururken de working set seçebilir ya da yenisini oluşturabilirsiniz. Bu amaçla açılan “New Java Project” penceresinde “Add project working sets” seçimini yapmanız ve altından working set seçmeniz ya da “New” düğmesini tıklayarak yeni working set oluşturmanız gereklidir.

Eclipse Ayarları

Eclipse’te tüm ayarlar Preferences altındadır.

  • JRE,
  • Workspace,
  • Font ve renk,
  • Kısa yollar, şablonlar ve diğer ayarlar.

Preferences’a, Windows ve Linux’te sağ üst köşedeki Window Mac OS’ta sol üst köşedeki Eclipse menüsünden gidilir. Kısa yolu Windows/Linux’te “CTR+,”Mac OS’ta “⌘+,”dır.

JRE

Eclipse’in farklı projeler için farklı JRE’ler kullanmasını sağlayabilirsiniz. Bu amaçla JRE’leri Eclipse’e tanıtmanız gereklidir. Bunun için Preferences => Java => Installed JRE’s sayfasına gidip, buradan Eclipse’in kullanacağı JRE’leri yönetebilir, ekleme ve çıkarma yapabilirsiniz. Birden fazla JRE varsa, seçilen bir tanesi ise varsayılan JRE olacaktır. Preferences => General => Startup and Shutdown sayfasından workspacelerinizi düzenleyebilirsiniz.

Fontlar ve Renkler

Font ve renk ayarları, geliştirici için hem rahatlık hem de görsellik açısından önemlidir. Fontları, Preferences => General => Appearance => Colors and Fonts sayfasından değiştirebilirsiniz. Örneğin Java fontları için 11 puntoluk Monaco seçimi buradan yapılabilir.

Preferences => Editors => Text Editors => ile varsayılan arka plan (background color) ve ön plan (foreground color ) renkleri ile bunların alan seçimi (selection background color/selection foreground color) halindeki renklerini değiştirebilirsiniz. Java kodlarının daha detaylı renk ayarları için Preferences => Java => Editor => Syntax Coloring sayfasına giderek farklı Java kod parçalarının renk vb. özelliklerini değiştirebilirsiniz.

Eclipse Şablonları

Eclipse’te sık yazılan Java kodları için kısa yollar mevcuttur. Var olan kısa yollara Preferences => Java => Editor => Templates ile ulaşabilirsiniz. Kısa yollar, kısaltmasını yazıp sonrasında CTRL+Space yaparak çalışırlar. Sık kullanılan kısa yollar:

  • main: Main metotu yazar
  • sysout: System.out.println() yazar.
  • syserr: System.err.println() yazar, System.out.println()’ın kırmızı renkle yazanıdır.

Ben bunları da ma, sop ve ser olarak kısaltmayı tercih ediyorum 😀

Eclipse’e Proje Yüklemek

Eclipse’e, yeni bir Eclipse projesi yükleyebilirsiniz. Örneğin bu dersin projesini, “Introduction to Object-Oriented Programming with Java”, kullanmak için, onu Eclipse’e yüklemeniz gereklidir. Bu amaçla File menüsünde ya da Package Explorer’da sağ tık ile Import’u seçin. 

  • Çıkan Import penceresinden yükleyeceğiniz projenin tipini seçin.
  • Ant, Maven. vb. tipte proje yapıları için farklı seçenekler mevcuttur.
  • Bu dersin projesi en temel Eclispe projesi olduğundan General => Existing Project into Workspace seçin ve Next’i tıklayın.
  • Sonrasında çıkan Import penceresinde ya en yukarıdaki  Browse düğmesini tıklayarak bu dersin projesinin dizinini ya da altındaki Browse düğmesini tıklayarak projenin zip dosyasını seçin.
  • Projenin patikasının seçiminize göre “Select root directory” ya da “Select archive file”da görünmesini sağlayın.
  • Eclispe’e proje yüklerken en son adımda “Copy projects into workspace” seçeneğinin seçili olduğundan emin olun.
  • Ayrıca proje yüklerken “Add project into working sets”ı tıklayarak working set de seçebilirsiniz.

Eclipse’te Proje Görünümü

Eclipse, varsayılan durumda projedeki tüm paketleri alt alta sıralayarak, “flat” olarak gösterir. Bu ise yönetmesi daha zor bir görüntü oluşturur. Projedeki paketleri hiyerarşik olarak görmek için Package Explorer sekmesinde, sağ üstteki aşağı doğru bakan küçük üçgeni tıklayıp, açılan menüden “Package Presentation”i seçip, çıkan menüde “Hierarchical”ı tıklayın.

Eclipse’te Proje Kapatmak ve Silmek

Project Explorer’da pek çok proje görünmesine rağmen sadece ilgilendiklerinizin açık olmasını isterseniz, diğer projeleri kapatabilirsiniz. Kapatılan proje ile yanlışlıkla ona değişiklik yapmanın önüne geçersiniz. Eclipse workspacesi derlemek gibi, yaptığı bazı genel işlemleri kapalı projelere uygulamaz. Ayrıca Eclipse’in performansının artmasına yardımcı olur. 

Bunun için kapamak istediğiniz projede sağ tık yapıp, çıkan menüden “Close Project”i seçin. Bu durumda proje kapanacak ve ikonu değişecektir. Proje üzerinde çift tık yaparak ya da üzerinde sağ tık yapıp, çıkan menüden “Open Project”i seçerek tekrar açabilirsiniz. Proje üzerinde sağ tık yapıp, çıkan menüden “Close Unrelated Projects”i seçerseniz, o projeyle ilgisi olmayan diğer projelerin hepsini kapatır. Projelerin birbirleriyle ilgili olmalarının ne anlama geldiğini ileride göreceğiz.

Eclipse’in yönettiği bir projeyi Eclipse’ten silebilirsiniz. Eclipse, silinen bir projeden artık haberdar olmayacaktır. Silinen bir proje tekrar Eclipse’e yüklenebilir. Projeyi silmek için üzerinde sağ tık yapıp, çıkan menüden “Delete”i seçin. İsterseniz “Delete project contents on disk (cannot be undone)” de seçerek projenin diskten tamamen silinmesini sağlayabilirsiniz. Bu seçeneği tıklamadığınızda proje diskten silinmeyecek sadece Eclipse’ten silinecektir.

Eclipse’te Proje Özellikleri

Eclipse’de projelerin özelliklerine, proje ismi üzerinde sağ tık yapıp, çıkan menünün en altındaki Properties’i seçerek gidebilirsiniz. Resource’u seçerek projenin karakter kodlamasını (character encoding), Java Built Path => Libraries seçerek, projenin JRE’sini, Java Compiler’ı seçerek projenin derleme sürümünü, Java Code Style’ı seçerek projeye has kodlama stilini belirleyebilirsiniz. Varsa ilgili eklentilerin projeye özgü ayarlarına da buradan ulaşabilirsiniz.

Eclipse’i Kapatmak

Eclipse’i işletim sisteminize göre, penceresinin sol ya da sağ üst köşesindeki kapatma düğmesinden ya da Windows/Linux’te File => Exit, Mac OS’ta Eclipse => Quit ile kapatabilirsiniz. Kapatma kısa yolu Windows/Linux’te ALT+F4, Mac OS’ta “CMD+Q (⌘+Q)”dır.

Eclipse kapanırken size “Do you want to exit the Eclipse?” diye sorar. Bu soruyu her seferinde sormasını istemiyorsanız “Remember my decision”ı seçip “Exit”e basın.

Eclipse Kısa Yolları

Eclipse’te pek çok kısa yol vardır. Kısa yollarla ilgili yardıma Help => Help Contents ile açılan sayfada, Workbench User Guide => Reference => User Interface Information => Development Environment => List of key bindings’e giderek ulaşabilirsiniz. Internette de pek çok kısa yol listesi vardır.

Preferences => General => Keys ile, varsayılan kısa yollara ulaşabilir, yenilerini oluşturabilir ya da var olanları değiştirebilirsiniz. Help => Show Active Keybindings ile açılan pencerede kısa yolları liste olarak görebilirsiniz.

Kısa yolların pek çoğunda Windows ve Linux’teki CTRL yerine Mac OS’ta CMD (⌘) gelir. Örneğin Windows/Linux’te CTRL+D ya da Mac OS’ta CMD+D (⌘+D) üzerinde olunan satırı siler.

Eclipse Yardım (Help)

Eclipse’te Yardım (Help) için Help menüsünü kullanın. Help => Help Contents, tarayıcıda Eclipse’in tüm yardım içeriğini açar. Help => Search, Eclipse’te sağ tarafta Help içinde arama imkanı sağlar.

Ayrıca Windows/Linux’te CTRL+3, Mac OS’ta CMD+3 (⌘+3) ile hızlı erişimi (quick access) açıp, kısayol vb. bilgilere hızlıca ulaşabilirsiniz. Örneğin, hızlı erişim penceresinde “Run” yazıp, çıkan listeden Menus’ün altından “Run As”i seçip açık olan sınıfı çalıştırabilirsiniz.

https://help.eclipse.org/ adresinden de detaylı bilgi alabilirsiniz.

 

Toplam görüntülenme sayısı: 8459

Eclipse IDE Üzerine – I: Kurulum, Workspace, Workbench, Perspective ve İlk Kod

Java, Java Dersleri , , , ,

Giriş

Eclipse, açık kaynak kodlu bir IDE, Integrated Development Environment’tır (Tümleşik Geliştirme Ortamı). Internet adresi: www.eclispe.org

Eclipse, Java dünyasında en yaygın IDE’dir. Java dışında C/C++, Php, Javascript ve bazı diğer diller için de IDEleri vardır. Eklentiler (plug in) yardımıyla Python gibi pek çok dil için de kullanılabilmektedir.

İndirme ve Kurulum

Eclipse’in Java geliştiriciler için temelde iki sürümü vardır:

  • Java SE: Java SE ile temel Java geliştirme içindir.
  • Java EE: Web ve Java EE uygulamalarını geliştirmek içindir.

Java SE sürümü tabi olarak daha küçüktür. Java’ya ilk başlayanlar Java SE sürümünü tercih edebilirler. Dolayısıyla Eclipse’in Java SE sürümünün (Eclipse IDE for Java Developers) platformunuza uyan paketini indirin.

http://www.eclipse.org/downloads/eclipse-packages/

Eclipse, makinanızda Eclipse ile kullanacağınız Java ile bit büyüklüğü açısından uyumlu olmalıdır. 32-bitlik Eclipse, 64-bitlik JRE ile çalışacaktır ama 64-bitlik Eclipse, 32-bitlik JRE ile çalışmayacaktır. 

Eclipse kurulumları bazen exe/dmg/rpm gibi kurulum, bazen de zip/tar gibi sıkıştırılmış dosya olarak gelir. İsterseniz kurulumu indirip işletim sisteminizdeki çalıştırılabilirlerin olduğu ya da sizin belirlediğiniz bir yere kurulmasını sağlayabilirsiniz.  Eclipse kurulumları makinanıza pek fazla değişiklik yapmaz. Bundan dolayı sıkıştırılmış kurulum dosyasını indirip istediğiniz bir yere açmayı da düşünebilirsiniz. Ben bunu tercih ediyorum çünkü dosyayı açıp, belirlediğim dizine kopyalıyorum. Eclipse’i sıkıştırılmış dosyadan açarak kurduğunuzda örneğin aşağıdaki gibi dizinler oluşturabilirsiniz:

  • Windows’da C:\Java\Eclipse\Oxygen
  • Mac OS’da “/Users/akin/Java/Eclipse/Oxygen/”
  • Ubuntu’da “/home/ubuntu/Java/Eclipse/Oxygen/”

Eclipse’in çalıştırılabilir dosyasının kısa yolunu masa üstüne koyarak rahat bir erişim sağlayabilirsiniz.

Eclipse’i Çalıştırmak

Eclipse, Java üzerinde çalışan bir yazılımdır. Dolayısıyla Eclipse’ten önce makinanızda bir JRE’nin kurulu olması gerekir. Aksi taktirde Eclipse ilk çalışmada hata verecek ve çalışmayacaktır. Eclipse varsayılan halde, PATH değişkeni üzerinden erişilen ilk JRE’nin “java” çalıştırılabilirini kullanır. Eclipse’in başka bir JRE’yi kullanmasını isterseniz ya PATH’i değiştirmelisiniz ya da Eclipse’in kullanmasını istediğiniz JRE’yi yani “java” çalıştırılabilirini ona tanıtmalısınız.

Eclipse’in açılırken belirlediğiniz bir JRE’yi kullanmasını iki şekilde sağlayabilirsiniz: 

  • Kullanılacak JRE’nin “java” çalıştırılabilirinin patikasını Eclipse’i başlatırken “-vm” parametresi ile geçmek,
  • “eclipse.ini” dosyasında, “-vm” değişkenine değer olarak vermek.

Örneğin Eclipse’i Ubuntu’da terminalde aşağıdaki şekillerde çalıştırmak, onun geçilen JRE’yi kullanmasını sağlar:

./eclipse -vm /usr/bin/java

./eclipse -vm /usr/lib/jvm/java-8-openjdk-amd64//jre/bin/java

Mac OS’da örnek bir eclispe.ini dosyası aşağıdaki gibidir:

…
openFile
--launcher.appendVmargs
-vm
/Library/Java/JavaVirtualMachines/jdk1.8.0_144.jdk/Contents/Home/bin/java
-vmargs
-Dosgi.requiredJavaVersion=1.8
…
-Xms512m
-Xmx2048m
…

Yukarıdaki eclipse.ini dosyasının altlarında görülen “Xms” ve “Xmx” parametreleri, Eclipse’in üzerinde çalışacağı JVM’in kullanacağı “heap” isimli belleğin an az ve an çok (min ve max) değerlerini gösterir. İhtiyaç duyduğunuzda, makinanızdaki RAM miktarına ve Eclipse’in performansına göre bu değerleri arttırabilirsiniz. Örnek dosyadaki değerler, 512 MB ve 2048 MB zaten arttırılmış değerlerdir.

Daha fazla bilgi için https://wiki.eclipse.org/Eclipse.ini adresine başvurabilirsiniz.

Eclipse’in Görünümü

Eclipse’in açıldığı zaman nasıl bir görünüme sahip olacağını belirleyen şey, onun “perspective”idir. Perspective, görüş/bakış açısı demektir ve Eclipse de size, seçtiğiniz açıya göre bir görüntü sunar. Eclipse Java SE’nin varsayılan açısı “Java”dır. Eclipse’de Java yanında Debug, Git vb. başka açılar da vardır.

Eclipse’te açı, sağ üst köşedeki “Open Perspective” düğmesi tıklanarak açılan pencereden seçilir. Geçerli olan açının düğmesi de “Open Perspective”in yanındadır. Bir projede sıklıkla farklı açıları kullanırsınız. Ama varsayılan açı “Java”dır.

Eclipse Workspace

Eclipse’i ilk defa çalıştırdığınızda, daha sonra oluşturacağınız projelerin kaynak kodları vb. dosyaları için “workspace” ya da “çalışma alanı” dizini ister. Bu amaçla Eclipse, varsayılan halde kullanıcı dizini altında “workspace”/“eclipse-workspace” vb. isimli bir dizini kullanmanızı teklif eder. Bunu kabul edebilir ya da başka bir dizin girebilirsiniz. Örneğin benim sadece Eclipse projelerim için çalışma alanlarını tuttuğum ayrı bir dizinim var.

İlk açılışta workspace dizinini belirleyip, sonrakilerde sormadan devamlı onu kullanmasını sağlayabilirsiniz. Bunun için “Use this as the default and do not ask again”i seçin. Sonrasında istediğiniz zaman Preferences => General => Startup and Shutdown sayfasından workspacelerinizi düzenleyebilirsiniz. Her açılışta workspace bilgisini sormasını da buradan tekrardan sağlayabilirsiniz.

Birden fazla workspace kullanmak, sık olan bir durum değildir. Ancak fiziksel olarak farklı dizinlerde olan projeleri tek bir Eclipse ile yönetmek ya da özellikleri farklı olan workspaceler oluşturmak isterseniz birden fazla workspace kullanabilirsiniz. Workspace özelliklerini Preferences => General => Workspace sayfasından değiştirebilirsiniz. 

Aynı Eclipse ile yönetilen birden fazla workspace var ise, Eclipse’i her açışınızda hangi workspacei kullanmak istediğinizi sormasını sağlarsınız.  Eclipse workspace seçim penceresinde yönettiği workspaceleri listeler, onlardan seçebilirsiniz. Eclipse bu listede workspacelerin dizin isimlerini kullanır.  İsterseniz workspacelere, özellikler sayfasından farklı isimler de verebilirsiniz.

Projelerinizi gruplamak ve diğerlerini görmeden sadece seçtiğiniz gruptaki projelerle çalışmak isterseniz bunu “Working Set” ile yapabilirsiniz. “Working Set”ten daha sonra bahsedeceğiz.

Eclipse Workbench

Eclipse workpsace seçiminden sonra sizi Welcome sayfasına götürür. Bu sayfada sağ altta seçili olarak gelen “Always show Welcome at start up” seçeneği vardır. Bu seçimi kaldırırsanız, bu sayfayı artık açılışta görmezsiniz. Welcome’a daha sonra istediğiniz zaman Help menüsününden gidebilirsiniz. 

Welcome sayfasının sağ üstünde Workbench düğmesine tıklayarak Eclipse’in çalışma ortamına ulaşırsınız. Workbench, Eclipse’in devamlı kullanacağınız ana arayüzüdür. Workbench, Java açısında temelde 4 parçadan oluşur:

  • Solda, projeleri yönetmek için Package Explorer,
  • Ortada kod yazmanızı sağlayan editör alanı,
  • Sağda, editör alanında seçili olana göre değişen ve genelde seçili olanla ilgi bilgi veren farklı alanlar,
  • Altta ise farklı sekmelerde (tab) konsol vb. alanlar.

Eclipse kodunuzu projeler içinde yönetir. Bu amaçla Eclipse’te Package Explorer içinde projeler oluşturur, sonra o projelerde farklı tipte Java yapıları, örneğin sınıflar, projenin tipine göre web arayüzleri vs. oluşturup kodlarımızı yazarız. Sonra da yazdığımız kodları derleriz varsa hatalarını düzeltip, çalıştırırız. Şimdi daha önce komut satırında yaptığımız Selam örneğini burada, Eclipse üzerinde yapalım.

Eclipse’te İlk Kodumuz

Eclipse “Selam 🙂” yazan Java kodu için File menüsünden ya da Package Explorer’da sağ tık yapıp New => Java Project ile Selam Project isminde yeni bir proje oluşturacağız. Eclipse’te “New”ın kısa yolu Windows/Linux’te CTRl+N, Mac OS’ta ⌘+N (CMD+N)’dir.

Açılan “New Java Project” penceresinde “Project Name” olarak “Selam Project” girin. Açılan “New Java Project” penceresinde, projenin kullanacağı JRE bilgisi de görüntülenmektedir. Sonrasında başka hiç bir şey yapmadan “Finish”e tıklayıp Package Explorer’da oluşan projeyi inceleyeceğiz. Package Explorer’da oluşan projenin ismi Selam Project’dir.

Projede, kullanılan JRE’yi gösteren “JRE System Library” ile “src” isminde, daha sonra oluşturulacak sınıf vb. kaynak kodlarını tutacak dizin oluşmuştur. Projenin Eclipse’in workspacesindeki gerçek dizine gittiğinizde şu iki dosyanın olduğunu görebilirsiniz:

src: Projenin kaynak kodlarını tutacak dizindir, Eclipse Package Explorer’daki src’dir

bin: Derlenen kodlardan oluşan .class dosyalarını tutacak dizindir. Bu dosya Package Explorer’da görünmez.

Sonra projeyi seçip File menüsünden ya da proje üzerinde sağ tık yapıp New => Class ile açılan “New Java Class” penceresinde sınıf ismi olarak “Selam” girip “Finish”e tıkladığınızda “Selam” isminde boş bir sınıf oluşacaktır. Önceki Selam.java kodunu bu sınıfa kopyalayıp sol üstteki disk ikonuna tıklayarak kodu kaydedin.

public class Selam{
	public static void main(String[] args){
		System.out.println("Selam :)");
	}
}
  • Java’da sınıflar paketler içinde yer alırlar.
  • Selam sınıfını oluştururken herhangi bir paket bilgisi vermediğimiz için sınıf, src’nin doğrudan altına “default” yani “varsayılan” pakete kondu.
  • Paketleri Java derslerinde detaylı bir şekilde ele alınmaktadır.

Eclipse’te Derleme ve Hatalar

Eclipse, kodu yazıldıkça derler, ayrıca derlemeye gerek yoktur. Hata olursa, yani derleme hatası (compilation error) durumunda, Eclipse editörü, hataya sebep olan kısmın altını kırmızıyla çizer ve o satırın solunda kırmızı “X” işareti çıkarır, sağdaki scroll barı da kızartır. İşaretçiyi buralarda sabit tutarsanız Eclipse size hatayı da söyler.

Eclipse, hatalı dosyayı kaydetmediğiniz müddetçe, eski haliyle saklamaya devam eder. Dolayısıyla Package Explorer‘da görünen dosyada hataya dair bir şey göstermez. Eğer hatalı kodun olduğu dosyayı kaydederseniz, bu durumda editör kodun isminin olduğu sekmede ve Package Explorer da hatalı dosyada ve yukarıya doğru paketinde, src dizininde ve projesinde kırmızı bir yıldız, “X”, çıkarır. İşaretçiyi hatanın üzerinde sabit tutarsanız Eclipse size hatayı düzeltmek üzere önerilerde bulunur. Önerilerden birini seçerseniz Eclipse gereğini yapar, Örneğin bulunamayan bir sembol için yeni sınıf oluşturmak ya da bilinen bir isme çevirmek gibi. Hata düzeltilince bu işaretler ortadan kalkar.

Eclipse’te her değişiklikten sonra dosyayı kaydedin. Eclipse kaydedilmemiş dosyaları, dosya sekmesinde,  isminin yanına, sol üstüne koyduğu küçük yıldız “*” ile işaretler. Seçili olan dosyayı kaydetmenin kısa yolu Windows/Linux’te CTRl+S, Mac OS’ta ⌘+S (CMD+S)’dir. Kaydedilmemiş tüm dosyaları kaydetmenin kısa yolu Windows/Linux’te SHIFT+CTRl+S, Mac OS’ta SHIFT+⌘+S (SHIFT+CMD+S)’dir.

Eğer kodu yazdığınızda hata alıyorsanız, noktalama işaretlerine, büyük-küçük harf ayırımlarına, örneğin String sınıfının isminin büyük harfle başladığına, dikkat edin ve kodunuzun buradakiyle aynı olmasını sağlayın. Her dilde olduğu gibi Java’da da uyulması gereken söz dizimi (syntax) kuralları vardır. Ve Java’da küçük-büyük harf ayırımı vardır.

Ayrıca, ortadaki editörde kodu görünen sınıfla ilgili özet bilginin, Eclipse’in sağ alttaki “Outline” isimli alanda görüntülendiğine de dikkat edin. Örneğin şu anda Selam sınıfında sadece bir tane yapı, main metod, vardır.

Eclipse’te Kodu Çalıştırma

  • Sınıfın editördeki kodu açık iken üzerinde (ya da Package Explorer’daki sınıf ismi üzerinde) sağ tık yaptığınzıda ya da Run menüsünde çıkan menüde Run As => Java Application’u seçerseniz, Eclipse Selam sınıfını çalıştıracak ve alttaki Console sekmesinde “Selam 🙂” yazacaktır.
  • Benzer şekilde Eclipse’in üst kısmındaki    ikonu da sınıfı çalıştıracaktır.
  • Çalıştırma kısa yolu Windows/Linux’te CTRl+F11, Mac OS’ta FN+SHIFT+⌘+F11’dir.
  • Eğer projede kaydedilmemiş bir değişiklik varsa Eclipse çalıştırmadan önce onun kaydedilmesini isteyecektir.
  • Dolayısıyla, değişikliklerin etkisini görmek için dosyalarınızı daima kaydedin.

Toplam görüntülenme sayısı: 5625

Java Kurulumu ve İlk Ayarları – II: Java Kurulumu ve İlk Ayarlar

Java, Java Dersleri , , , , , , ,

Bir önceki yazımızda platformlardan ve Java ile ilişkilerinden bahsetmiştik. Bu yazıda Java kurulumu ve yapılması gereken ayarları ele alacağız.

Java Kurulumunu İndirmek

Oracle JDK

Bir makinaya JDK ya da JRE kurmak istiyorsak, aşağıdaki Oracle’ın Java resmi sayfasına gidip, oradaki platformunuza uygun kurulumu indirmeniz gereklidir.

http://www.oracle.com/technetwork/java/index.html

Gerçi ben hala bu sayfayı ezberleyemedim ya da daha doğrusu zihnim onu henüz http://java.sun.com yerine koyamadı ve ben hala bu adresi kullanıyorum  😀

Java’nın resmi sayfasında, sağ üst köşede bulunan “Top Downloads”ın altındaki “Java SE” linkini tıklayarak “Java SE Downloads” sayfasına gidilir. Bu sayfada en yukarıda Java’nın en son sürümünün JDK, JRE ve Server JRE kurulumlarını indirmek için gerekli düğmeler vardır. Biz geliştirici olarak JDK’yı indireceğiz, dolayısıyla JDK düğmesini tıklayacağız.

Gelinen sayfada JDK kurulumları için indirme linklerinin bir listesi vardır:

  • Solaris Unix
  • Linux (rpm ve tar olarak)
  • Mac OS ve Windows

Lisans sözleşmesini kabul edip, platformunuza uyan linki tıklayarak JDK’yı makinanıza indirebilirsiniz.

Eğer bu sayfada platformunuza uyan bir JDK kurulumu yok ise, platformunuzun üreticisi olan şirketin sağladığı JDK’i bulup indirmeniz gereklidir. Örneğin IBM’in AIX ya da z/OS platformları için JDK kurulumları IBM’in ilgili sayfalarında bulunabilir:

https://www.ibm.com/developerworks/java/jdk/

Open JDK

Open JDK pek çok Linux paketi için açık kaynak kodlu bir JDK’dır ve aşağıdaki linkten ulaşılabilinir: 

http://openjdk.java.net/

2006’da Sun’ın bağışladığı kod tabanıyla (code base) ile oluşturulmuş bir JDK gerçekleştirmesidir. Oracle ve pek çok farklı şirketin JDK’sı, Open JDK üzerine kurulmuştur.  Linux için Oracle’ın JDK’sı yanında Open JDK da kurulabilir.

JDK’yı Kurmak

Windows ve Mac OS

Windows ve Mac OS için indirilen JDK, varsayılan ayarlarla, “next/continue” vb. tıklamalarla, kurulur.

Eğer JDK’in sürümü 1.8.0.144 ise JDK’in patikası Windows için

C:\Program Files\Java\jdk1.8.0_144

  • Mac OS için

/Library/Java/JavaVirtualMachines/jdk1.8.0_144

  olacaktır.

Linux

Ubuntu için Open JDK kurmak için terminalde şu komutu girmeniz yeterlidir:

sudo apt-get install openjdk-8-jdk

Ubuntu JDK’yı /usr/lib/jvm patikasına kurar. Dolayısıyla JDK’in tam patikası şöyle olur:

/usr/lib/jvm/java-1.8.0-openjdk-amd64

Ubuntu’da kurulumla javac ve java komutları /usr/bin/javac ve /usr/bin/java ile eşleştirilmiştir. Dolayısıyla “javac -version” ve “java -version” çalışır haldedir.

İsterseniz Ubuntu’ya Oracle JDK’yı da kurabilirsiniz. Bunun için Oracle’ın JDK indirme listesinin bulunduğu yerden örneğin jdk-8u144-linux-x64.tar.gz dosyasını indirip açtıktan sonra oluşan jdk1.8.0_144 dosyasını istediğiniz yere, mesela /usr/local/java dizinine, koyabilirsiniz.

JDK’nın Dizin yapısı

Platformdan bağımsız olarak JDK kurulumundan sonra JDK patikasında şu dosyalar ve dizinlerin olduğu görülebilir:

  • src.zip: Java kütüphanelerinin kaynak kodudur.
  • bin: javac gibi çalıştırılabilir (executable) komutlar vardır.
  • lib: İçinde bazı jar (Java’nın arşiv formatı) dosyaları vardır.
    • jre: İçinde JRE vardır. Burada da şu iki dizin bulunur:
      • bin: java gibi çalıştırılabilir (executable) komutlar vardır.
      • lib: rt.jar gibi Java kütüphanelerinin ve diğer bazı araçların arşiv dosyaları ve diğerleri vardır.

 

Java Ayarları

JDK kurulduğunda yapılacak en temel iki şey, JAVA_HOME ortam değişkenini (environment variable) tanımlamak ve PATH ortam değişkenine gerekli eklemeyi yapmaktır.

JAVA_HOME

JDK’in patikasına JAVA_HOME denir ve bu ayarla JDK kurulumunun yeri ifade edilir. Bazı Java yazılımları, örneğin Tomcat, JAVA_HOME ile Java’ya ulaşırlar. Dolayısıyla JAVA_HOME bir ortam değişkeni olarak tanımlanmazsa ileride problem olabilir.

Windows

JAVA_HOME Windows’da Ortam Değişkenleri (Environmental Variables) ile tanımlanır. Örneğin Gelişmiş Sistem Ayarları (Advanced System Settings) => Ortam Değişkenleri (Environment Variables) sayfasında Yeni (New) tıklanarak açılan pencerede değişken adı olarak JAVA_HOME, değişken değeri olarak da JDK’nın patikası, örneğin “C:\Program Files\Java\jdk1.8.0_144” girilir. Bu değişikliği uyguladıktan sonra açılan komut satırında “javac -version” ve “java -version” komutları doğru sonucu verecektir. Komut satırı zaten açık ise, değişikliğin etkisini görmek için kapatılıp yenisinin açılması gereklidir. Ayrıca komut satırında “set JAVA_HOME” komutu da size JAVA_HOME değişkeninin değerini verecektir.

Mac OS

Mac OS’da JAVA_HOME için kullanıcı dizinindeki “.bash_profile” dosyasında aşağıdaki gibi tanım yapılması gereklidir:

export JAVA_HOME = /Library/Java/JavaVirtualMachines/jdk1.8.0_144/Contents/Home

JDK patikası için, “/Contents/Home” eklemeyi unutmayın.

Bu değişikliği uyguladıktan sonra açılan terminalde “javac -version” ve “java -version” komutları doğru sonucu verecektir. Terminal zaten açık ise, değişikliğin etkisi için kapatılıp yenisinin açılması ya da terminalde “source ~/.bash_profile” çalıştırılması gereklidir. Benzer şekilde terminalde “echo $JAVA_HOME” komutu da size JAVA_HOME değişkeninin değerini verecektir.

Mac OS’da “/usr/bin/javac” ve “/usr/bin/java” komutları “javac” ve “java” komutlarıyla eşleştirilmiştir. Benzer şekilde “/usr/libexec/java_home” komutu da JAVA_HOME değişkeniyle eşleştirilmiştir. Ayrıca “/usr/libexec/java_home -V” komutu size sistemde kurulu tüm JDK ve JRE’leri listeler. “/usr/libexec/java_home -X” komutu da sistemde kurulu X sürümlü JDK ve JRE’leri listeler.

“echo export “JAVA_HOME=\$(/usr/libexec/java_home -v X) >> ~/.bash_profile” komutu da X sürümlü JDK kurulumunun patikasını JAVA_HOME olarak atayacaktır:

echo export “JAVA_HOME=\$(/usr/libexec/java_home -v 1.8) >> ~/.bash_profile

Linux

Ubuntu’da JAVA_HOME değişkenini tanımlamak için /etc/profile dosyasına aşağıdaki satırı yazmanız gereklidir:

export JAVA_HOME=“/usr/lib/jvm/java-1.8.0-openjdk-amd64”

Terminal zaten açık ise, değişikliğin etkisi için kapatılıp yenisinin açılması ya da terminalde /etc dizininkeyken “source profile” çalıştırılması gereklidir.

PATH

Yapılacak diğer şey ise işletim sistemlerinde çalıştırılabilir program ve komutlara ulaşımı kolaylaştırmak amacıya tanımlanmış PATH ortam değişkenine JDK’in bin dizinini eklemektir. Aksi taktirde JDK’in bin dizinindeki çalıştırılabilir komutlara ulaşılamayacaktır. Örneğin Windows ve Mac OS’da JDK sürümü için kullanılan “javac -version” da, JRE sürümü için kullanılan “java -version” de “komut bulunamadı” hatası verecektir. Dolayısıyla JDK’in bin dizini PATH ortam değişkenine eklenmelidir ki javac vb. komutlara komut satırından ulaşılabilsin.

Windows

Windows’da Gelişmiş Sistem Ayarları (Advanced System Settings) => Ortam Değişkenleri (Environment Variables) sayfasında PATH değişkenin değerine “C:\Program Files\Java\jdk1.8.0_144\bin” eklenir. Windows’da PATH değişkenindeki değerler arasın “;” koymayı unutmayın. Eğer PATH değişkeni tanımlı değilse, Yeni (New) tıklanarak açılan pencerede PATH değişkeni ve değeri tanımlanır.

Mac OS

Mac OS’da PATH için kullanıcı dizinindeki “.bash_profile” dosyasında aşağıdaki gibi tanım yapılması gereklidir:

export PATH = $PATH:/Library/Java/JavaVirtualMachines/jdk1.8.0_144/Contents/Home/bin

Zaten tanımlı bir PATH varsa JDK’nın bin dizinini sonuna ekleyin. Mac OS’da PATH’in değerlerinin arasına “:” koymayı unutmayın.

Linux

Ubuntu’da JDK kurulumuyla javac ve java gibi pek çok komut /usr/bin/ dizinde tanımlanmış ve /etc/alternatives dizinindeki linkler üzerinden JDK’in bin dizinindeki çalıştırılabilir komutlarla eşleştirilmiştir. Ubuntu’da /usr/bin/ dizini zaten PATH’dedir. Dolayısıyla Ubuntu’da PATH ayarı yapmanıza gerek yoktur. Fakat yine de Ubuntu’da PATH ayarı yapmak isterseniz /etc/profile dosyasına aşağıdaki satırı yazmanız gereklidir:

export PATH=$PATH:“/usr/lib/jvm/java-1.8.0-openjdk-amd64/bin”

PATH’in değerlerinin arasına “:” koymayı unutmayın. Terminal zaten açık ise, değişikliğin etkisi için kapatılıp yenisinin açılması ya da terminalde /etc dizininkeyken “source profile” çalıştırılması gereklidir.

Toplam görüntülenme sayısı: 3265

Java Kurulumu ve İlk Ayarları – I: Platformlar ve Java

Java, Java Dersleri , , , ,

Bu yazıda “bir makinaya Java nasıl kurulur” ve “kullanım için gerekli ilk ayarları nasıl yapılır”ı ele alacağız. Önce bazı tanımlarla işe başlayalım.

Platformlar

Platform: Donanım ve yazılımdan oluşan sisteme denir. Yazılım dünyasında platform ile, bilgisayar donanımı ve üzerinde çalışan işletim sistemi (İS) (operating system (OS)) kastedilir.

Platform = Donanım + İS

Örneğin, i7 gibi Intel CPU mimarisi (x86) üzerinde çalışan Windows (Wintel), Mac OS (MacIntel) ya da Linux işletim sistemleri farklı birer platformdurlar.

Platformaların en ayırt edici özelliklerinden birisi 32-bit ya da 64-bit olmalarıdır. Bu ayırım, Java (ve aslen 32 ve 64-bitlik ayrı sürümleri olan diğer yazılımlar) ile ilgili kurulumlarda yanlış yapmamak için önemlidir. Dolayısıyla platformunuzun 32/64 bitlik olduğunu daima bilin.

Bu burada aşağıdaki 3 platformu kullanacağız ve gerektiğinde Java açısından aralarındaki farklılıkları belirteceğiz:

  • Intel i7 CPU üzerinde Windows 10
  • Intel i7 CPU üzerinde Mac OS 10.12 (Sierra)
  • Intel i7 CPU üzerinde Linux Ubuntu (Mac OS 10.12’da Oracle VMBox üzerinde)

Platformların sürümleri arasında Java açısından zaman zaman ufak-tefek farklılıklar olabileceğini daima göz önünde bulundurun. Burada böyle durumlar karşılaşıldıkça belirtilecektir. Ayrıca Linux Ubuntu için anlatılanların farklı Linux paketleri için geçerli olmama ihtimali de söz konusudur. Dolayısıyla platformunuz farklıysa, geçerli olan kurulum ve ayarları kendinizin bulması gereklidir.

MS Windows

MS Windows’da genel olarak Control Panel’den giderek platformunuzun bit bilgisini öğrenebilirsiniz.

Control Panel=>System and Security=>System

Detaylı bilgi için: https://support.microsoft.com/en-us/help/827218/how-to-determine-whether-a-computer-is-running-a-32-bit-version-or-64 

Mac OS

Mac OS’da, sol üst kösedeki Apple logosuna tıklayıp, About This Mac => System Report => Hardware => Processor Name bilgisini buradaki liste ile karşılaştırın.10.6 Snow Leopard, 32-bit olarak çalışabilen en son Mac OS sürümüdür, bundan sonraki sürümler zaten 64-bittir. Ayrıca terminalde getconf LONG_BIT komutu da size 32 ya da 64 cevabını verecektir. Ya da yine terminalde uname -m komutu size x86_64 cevabını verirse 64-bitlik sisteme sahipsiniz demektir. Detaylı bilgi için: https://support.apple.com/tr-tr/HT201948

Linux

Linux Ubuntu ya da Debian’da System Settings => System => Details sayfasında sisteminizin kaç bitlik olduğu belirtilmiştir. Ayrıca Mac OS’taki gibi Ubuntu ya da Debian’da da terminalde getconf LONG_BIT komutu size 32 ya da 64 cevabını verecektir. Ve yine terminalde uname -m komutu size x86_64 cevabını verirse 64-bitlik sisteme sahipsiniz demektir.

JDK, JRE ve JVM

JDK, Java Development Kit’in kısaltmasıdır. Java SDK (Software Development Kit) de denir. Java ile kod geliştirmek için gerekli yazılım geliştirme kitidir. (Kit: Malzeme/alet takımı, çantası.) JDK, Java kodlarını derlemek (compilation), debug etmek, çalıştırmak (run) vb. işler için gerekli araçları içerir. JDK’da bulunan araçlardan en önemli ikisi, komut satırında aşağıdaki komutlarla çağrılır:

  • javac: Java derleyicisidir (compiler), Java kaynak kodlarını derler.
  • java: Java yorumlayıcısıdır (interpreter), Java’nın çalışma zamanı ortamını başlatır.

JDK, bir editör ya da IDE barındırmaz. Her platform için ayrı JDK gereklidir.

JRE, Java Runtime Environment’in kısaltmasıdır. Java’nın çalışma zamanı ortamını/yapısını temsil eder ve JVM ile Java kütüphanelerini barındırır. java komutuyla başlatılır.

JVM: Java Virtual Machine’in (Java Sanal Makinası) kısaltmasıdır ve derlenmiş Java kodlarının üzerinde çalıştığı yazılımdır, sanal bir makinadır.

Kütüphaneler ise JRE ile birlikte gelen ve kod yazmayı kolaylaştıran hazır yapılardır.

Java’da geliştirme yapmak için JDK, geliştirilmiş Java uygulamaların çalışması için JRE gereklidir. Yazılım geliştiricilerin makinalarında JDK, sunucu (server) makinalarında ve Java’nın üzerinde çalıştığı saat, telefon, araba vb. ortamlarda ise JRE bulunur. JDK, JRE’yi de içerir. Dolayısıyla, bundan sonra “Java’yı kurmaktan” ya da “bir ortamda Java olmasından” bahsettiğimizde aksini söylemedikçe daima JDK’yı kastedeceğiz.

Makinamda Java Var mı?

Geliştirici olarak makinamızda bize JDK gereklidir. Peki, bir makinada Java olup olmadığını nasıl anlarız? Bu soru daha detaylı olarak şöyle sorulabilir:

  • Makinamda Java var mı? Varsa
    • Sadece JRE mi var?
    • Yoksa JDK de var mı?

Bir makinada JDK olup olmadığını anlamanın en hızlı yolu komut satırını açıp “javac -version” komutunu çalıştırmaktır. JRE olup olmadığını anlamak için ise “java -version” komutu çalıştırılır. Bu komutlar bulunamazsa, o makinada JDK ya da JRE olmadığını söyleyemeyiz ama en azından gerekli ayarların yapılmadığını, dolayısıyla Java’ya komut satırından ulaşılamadığını söyleyebiliriz.

Benim makinamda “javac -version” çalıştırınca “javac 1.8.0_144” cevabını, “java -version” çalıştırınca da

          java version “1.8.0_144”
         Java(TM) SE Runtime Environment (build 1.8.0_144-b01)
         Java HotSpot(TM) 64-Bit Server VM (build 25.144-b01, mixed mode)

cevabını alıyorum. İkisi de aynı sürüm olduğuna göre yüksek ihtimalle JDK kurulu ve içinde JRE de var, nitekim durum bu. Ayrıca cevap, makinamdaki JVM’nin, 64 bitlik HotSpot sunucu için JVM olduğunu da söylüyor.

Ayrıca şu durumlara da dikkat etmek gereklidir: Bir makinada birden fazla, aynı ya da farklı sürümlerde, JDK’lar ve JRE’ler olabilir.  Her JDK içinde bir JRE vardır ama JDK olmaksızın, farklı JRE’ler de kurulmuş olabilir. Dolayısıyla komut satırından ulaşılan JDK ya da JRE, makinadaki tek kurulum olmayabilir.

Peki, eğer makinamda JDK(lar) ya da JRE(ler) varsa, nerededirler? Bu sorunun cevabı kolay değildir çünkü:

  • JDK ve JRE’nin, varsayılan yani hiç bir değişiklik yapılmadan kurulduğundaki yeri, farklı işletim sistemlerinde farklıdır, hatta aynı işletim sisteminin farklı sürümlerine göre de değişebilir.
  • Ayrıca kurulum sırasında varsayılan yer kullanılmayıp farklı bir yere kurulum yapılmış da olabilir.
Windows’da Java

Microsoft Windows makinalarda JDK ve JRE’nin varsayılan yeri “C:\Program Files\Java”dır.  Dolayısıyla bu dizinde bir ya da daha çok JDK ve JRE kurulum dizini bulunabilir, örneğin:

          C:\Program Files\Java\jdk1.8.0_144.jdk

  • C:\Program Files\Java\jre1.7.0_45

Microsoft platformları 32-bit ya da 64-bit olabilir. Dolayısıyla bu durum, 32-bit Windows’a 32-bit, 64-bit Windows’a 64-bit JDK (JRE) kurulduğunda böyledir. Eğer, 64-bit Windows’a 32-bit JDK (JRE) kurulursa, varsayılan kurulum patikası “C:\Program Files (x86)\Java” olur. 32-bit Windows makinaya ise 64-bit JDK (JRE) kurulamaz.

Mac OS’da Java

Mac OS, 64-bittir ve sadece 64-bit JDK’sı (JRE’si) vardır. JDK’nın tipik kurulumlarında varsayılan yer  “/Library/Java/JavaVirtualMachines/“ patikasıdır, örneğin:

/Library/Java/JavaVirtualMachines/jdk-9.jdk

/Library/Java/JavaVirtualMachines/jdk1.8.0_144.jdk

Mac OS’da , JRE’nin varsayılan patikası başka bir dizindedir: /Library/Internet Plug-Ins/JavaAppletPlugin.plugin. Mac OS’da tipik olarak sadece bir tane JRE kurulumu olabilir. Her yeri JRE, yukarıdaki dizine, diğerini silerek kurulur. İstenirse farklı dizinlere farklı JRE’ler kurulabilir.

Linux’da Java

Linux platformları 32-bit ya da 64-bit olabilir. Bazı Linux dağıtımları Java kurulumuyla gelebilir. Örneğin Debian 9’da, OpenJDK 8 JRE vardır. Dolayısıyla, Debian 9’da JDK olmadığından “javac -version” çalışmaz ama “java -version” çalışır haldedir. Bu yüzden Java geliştirme için Debian 9’a JDK kurmak gereklidir. Ubuntu herhangi bir Java kurulumu ile gelmez, sizin kurmanız gereklidir.

Ubuntu ve Debian kurulduğunda, JDK’yı tipik olarak /usr/lib/jvm patikasına kurar. Ubuntu ayrıca bazı linkler de yaratır: javac ve java komutları /usr/bin/javac ve /usr/bin/java ile eşleştirilir. Dolayısıyla kurulumla beraber “javac -version” ve “java -version” çalışır gelir.

Bazı işletim sistemlerinde, sistemdeki Java kurulumları ile ilgili bilgi veren yapılar vardır. Örneğin, Mac OS’da “Java Control Panel”i vardır. Buna System Preferences => Java ile ulaşabilirsiniz.

Standart patikalarda JDK (JRE) bulunamazsa, geriye “javac” ya da “java” gibi çalıştırılabilir (executable) dosyaların tüm sistemde aranması kalır. Bunun için işletim sistemlerindeki arama (search) yapılarının kullanılması gereklidir. Dolayısıyla gerekmedikçe Java’yı varsayılan, patikaya kurmak yönetim açısından daha iyidir.

Bu yazıda platformumuza Java’yı kurmadan önce yapılamsı gerekenlerden bahsettik, bir sonraki yazıda kurulum ve ilk ayarları ele alacağız.

Toplam görüntülenme sayısı: 5542

«< 4 5 6 7 8 >»