Search Results for: maven

Eclipse IDE Üzerine – II: Working Set, Ayarlar ve Proje Yönetimi

Java, Java Dersleri , , ,

Bir önceki yazımızda Eclipse’e giriş yapmış, kurulumu, workspace, workbench ve perspective yapılarını ele almış ve ilk kodumuzu yazıp çalıştırmıştık. Bu yazıda Eclipse’te working set oluşturma, ayarlar ve eklentileri ele alacağız.

Eclipse’te Working Set

Projelerinizi gruplamak isterseniz, “Working Set” kullanabilirsiniz. Varsayılan working set “Window Working Set”tir ve tüm projeler varsayılan durumda buradadırlar. Yeni working setler oluşturup, projeleri onlara ekleyebilirsiniz. Sonrasında working set seçerek, sadece onun projelerinin Package Explorer’da görünmelerini sağlayabilirsiniz.

Yeni bir working set oluşturup Java projelerini eklemek için File menüsünde ya da Package Explorer’da New => Java Working Set ile açılan pencerede oluşturacağınız working sete bir isim verip, var olan projelerden istediklerinizi seçip “Add” düğmesi ile kendisine ekleyebilirsiniz.  “Add All” düğmesi ile sol taraftaki tüm projeleri yeni oluşan working sete ekleyebilirsiniz.

Varsayılan working set “Window Working Set”tir. Farklı bir working sete geçmek istediğinizde Package Explorer sekmesinde, sağ üstteki aşağı doğru bakan küçük üçgeni tıklayıp, açılan menüden “Select Working Set”i seçmeniz gereklidir. Çıkan pencerede istediğiniz working seti seçebileceğiniz gibi yenisini oluşturabilir ya da var olanı değiştirebilir ve silebilirsiniz. Sonra istediğiniz working seti, benzer şekilde Package Explorer sekmesinde, sağ üstteki aşağı doğru bakan küçük üçgeni tıklayıp, açılan menüden “Select Working Set”i tıklayarak seçebilirsiniz.

Yeni bir proje oluştururken de working set seçebilir ya da yenisini oluşturabilirsiniz. Bu amaçla açılan “New Java Project” penceresinde “Add project working sets” seçimini yapmanız ve altından working set seçmeniz ya da “New” düğmesini tıklayarak yeni working set oluşturmanız gereklidir.

Eclipse Ayarları

Eclipse’te tüm ayarlar Preferences altındadır.

  • JRE,
  • Workspace,
  • Font ve renk,
  • Kısa yollar, şablonlar ve diğer ayarlar.

Preferences’a, Windows ve Linux’te sağ üst köşedeki Window Mac OS’ta sol üst köşedeki Eclipse menüsünden gidilir. Kısa yolu Windows/Linux’te “CTR+,”Mac OS’ta “⌘+,”dır.

JRE

Eclipse’in farklı projeler için farklı JRE’ler kullanmasını sağlayabilirsiniz. Bu amaçla JRE’leri Eclipse’e tanıtmanız gereklidir. Bunun için Preferences => Java => Installed JRE’s sayfasına gidip, buradan Eclipse’in kullanacağı JRE’leri yönetebilir, ekleme ve çıkarma yapabilirsiniz. Birden fazla JRE varsa, seçilen bir tanesi ise varsayılan JRE olacaktır. Preferences => General => Startup and Shutdown sayfasından workspacelerinizi düzenleyebilirsiniz.

Fontlar ve Renkler

Font ve renk ayarları, geliştirici için hem rahatlık hem de görsellik açısından önemlidir. Fontları, Preferences => General => Appearance => Colors and Fonts sayfasından değiştirebilirsiniz. Örneğin Java fontları için 11 puntoluk Monaco seçimi buradan yapılabilir.

Preferences => Editors => Text Editors => ile varsayılan arka plan (background color) ve ön plan (foreground color ) renkleri ile bunların alan seçimi (selection background color/selection foreground color) halindeki renklerini değiştirebilirsiniz. Java kodlarının daha detaylı renk ayarları için Preferences => Java => Editor => Syntax Coloring sayfasına giderek farklı Java kod parçalarının renk vb. özelliklerini değiştirebilirsiniz.

Eclipse Şablonları

Eclipse’te sık yazılan Java kodları için kısa yollar mevcuttur. Var olan kısa yollara Preferences => Java => Editor => Templates ile ulaşabilirsiniz. Kısa yollar, kısaltmasını yazıp sonrasında CTRL+Space yaparak çalışırlar. Sık kullanılan kısa yollar:

  • main: Main metotu yazar
  • sysout: System.out.println() yazar.
  • syserr: System.err.println() yazar, System.out.println()’ın kırmızı renkle yazanıdır.

Ben bunları da ma, sop ve ser olarak kısaltmayı tercih ediyorum 😀

Eclipse’e Proje Yüklemek

Eclipse’e, yeni bir Eclipse projesi yükleyebilirsiniz. Örneğin bu dersin projesini, “Introduction to Object-Oriented Programming with Java”, kullanmak için, onu Eclipse’e yüklemeniz gereklidir. Bu amaçla File menüsünde ya da Package Explorer’da sağ tık ile Import’u seçin. 

  • Çıkan Import penceresinden yükleyeceğiniz projenin tipini seçin.
  • Ant, Maven. vb. tipte proje yapıları için farklı seçenekler mevcuttur.
  • Bu dersin projesi en temel Eclispe projesi olduğundan General => Existing Project into Workspace seçin ve Next’i tıklayın.
  • Sonrasında çıkan Import penceresinde ya en yukarıdaki  Browse düğmesini tıklayarak bu dersin projesinin dizinini ya da altındaki Browse düğmesini tıklayarak projenin zip dosyasını seçin.
  • Projenin patikasının seçiminize göre “Select root directory” ya da “Select archive file”da görünmesini sağlayın.
  • Eclispe’e proje yüklerken en son adımda “Copy projects into workspace” seçeneğinin seçili olduğundan emin olun.
  • Ayrıca proje yüklerken “Add project into working sets”ı tıklayarak working set de seçebilirsiniz.

Eclipse’te Proje Görünümü

Eclipse, varsayılan durumda projedeki tüm paketleri alt alta sıralayarak, “flat” olarak gösterir. Bu ise yönetmesi daha zor bir görüntü oluşturur. Projedeki paketleri hiyerarşik olarak görmek için Package Explorer sekmesinde, sağ üstteki aşağı doğru bakan küçük üçgeni tıklayıp, açılan menüden “Package Presentation”i seçip, çıkan menüde “Hierarchical”ı tıklayın.

Eclipse’te Proje Kapatmak ve Silmek

Project Explorer’da pek çok proje görünmesine rağmen sadece ilgilendiklerinizin açık olmasını isterseniz, diğer projeleri kapatabilirsiniz. Kapatılan proje ile yanlışlıkla ona değişiklik yapmanın önüne geçersiniz. Eclipse workspacesi derlemek gibi, yaptığı bazı genel işlemleri kapalı projelere uygulamaz. Ayrıca Eclipse’in performansının artmasına yardımcı olur. 

Bunun için kapamak istediğiniz projede sağ tık yapıp, çıkan menüden “Close Project”i seçin. Bu durumda proje kapanacak ve ikonu değişecektir. Proje üzerinde çift tık yaparak ya da üzerinde sağ tık yapıp, çıkan menüden “Open Project”i seçerek tekrar açabilirsiniz. Proje üzerinde sağ tık yapıp, çıkan menüden “Close Unrelated Projects”i seçerseniz, o projeyle ilgisi olmayan diğer projelerin hepsini kapatır. Projelerin birbirleriyle ilgili olmalarının ne anlama geldiğini ileride göreceğiz.

Eclipse’in yönettiği bir projeyi Eclipse’ten silebilirsiniz. Eclipse, silinen bir projeden artık haberdar olmayacaktır. Silinen bir proje tekrar Eclipse’e yüklenebilir. Projeyi silmek için üzerinde sağ tık yapıp, çıkan menüden “Delete”i seçin. İsterseniz “Delete project contents on disk (cannot be undone)” de seçerek projenin diskten tamamen silinmesini sağlayabilirsiniz. Bu seçeneği tıklamadığınızda proje diskten silinmeyecek sadece Eclipse’ten silinecektir.

Eclipse’te Proje Özellikleri

Eclipse’de projelerin özelliklerine, proje ismi üzerinde sağ tık yapıp, çıkan menünün en altındaki Properties’i seçerek gidebilirsiniz. Resource’u seçerek projenin karakter kodlamasını (character encoding), Java Built Path => Libraries seçerek, projenin JRE’sini, Java Compiler’ı seçerek projenin derleme sürümünü, Java Code Style’ı seçerek projeye has kodlama stilini belirleyebilirsiniz. Varsa ilgili eklentilerin projeye özgü ayarlarına da buradan ulaşabilirsiniz.

Eclipse’i Kapatmak

Eclipse’i işletim sisteminize göre, penceresinin sol ya da sağ üst köşesindeki kapatma düğmesinden ya da Windows/Linux’te File => Exit, Mac OS’ta Eclipse => Quit ile kapatabilirsiniz. Kapatma kısa yolu Windows/Linux’te ALT+F4, Mac OS’ta “CMD+Q (⌘+Q)”dır.

Eclipse kapanırken size “Do you want to exit the Eclipse?” diye sorar. Bu soruyu her seferinde sormasını istemiyorsanız “Remember my decision”ı seçip “Exit”e basın.

Eclipse Kısa Yolları

Eclipse’te pek çok kısa yol vardır. Kısa yollarla ilgili yardıma Help => Help Contents ile açılan sayfada, Workbench User Guide => Reference => User Interface Information => Development Environment => List of key bindings’e giderek ulaşabilirsiniz. Internette de pek çok kısa yol listesi vardır.

Preferences => General => Keys ile, varsayılan kısa yollara ulaşabilir, yenilerini oluşturabilir ya da var olanları değiştirebilirsiniz. Help => Show Active Keybindings ile açılan pencerede kısa yolları liste olarak görebilirsiniz.

Kısa yolların pek çoğunda Windows ve Linux’teki CTRL yerine Mac OS’ta CMD (⌘) gelir. Örneğin Windows/Linux’te CTRL+D ya da Mac OS’ta CMD+D (⌘+D) üzerinde olunan satırı siler.

Eclipse Yardım (Help)

Eclipse’te Yardım (Help) için Help menüsünü kullanın. Help => Help Contents, tarayıcıda Eclipse’in tüm yardım içeriğini açar. Help => Search, Eclipse’te sağ tarafta Help içinde arama imkanı sağlar.

Ayrıca Windows/Linux’te CTRL+3, Mac OS’ta CMD+3 (⌘+3) ile hızlı erişimi (quick access) açıp, kısayol vb. bilgilere hızlıca ulaşabilirsiniz. Örneğin, hızlı erişim penceresinde “Run” yazıp, çıkan listeden Menus’ün altından “Run As”i seçip açık olan sınıfı çalıştırabilirsiniz.

https://help.eclipse.org/ adresinden de detaylı bilgi alabilirsiniz.

 

Toplam görüntülenme sayısı: 7803

Scala’ya Başlamak

Bilgisayar Bilimleri, Java

Malum, Java çok uzun süredir bir dil değil, yani sadece bir dil değil, aynı zamanda bir platform. JVM’in standartlar üzerine kurgulanmış, oturmuş ve yüksek performanslı yapısı, irili ufaklı pek çok dil için nefis bir run-time ortamı oluşturmakta. Bu yüzden yanlış bilmiyorsam 100’den fazla dil ya da dilcik var ki JVM üzerinde çalışabiliyor, yani JVM için bytecode üretiyor. Örneğin Groovy’i, statik tipli (statically-typed) bir dil olan Java’ya dinamizm kazandırmak için geliştirilmiş bir dil. Ben de onu dinamik tipli (dynamically-typed) bir dil olarak kullanmıştım, Java’nin statik yapısını dinamikleştirmekte faydalanmıştık Groovy’den. Benzer şekilde son zamanlarda fonksiyonel diller de sık kullanılır hale geldi. Scala da, yapı olarak Java’ya çok benzeyen bir dil olan Groovy’nin tersine, tamemen farklı bir söz dizimi ve gramerle, JVM eko sisteminde kendine güzel bir yer bulmuş durumda. Burada detaylarına fazla girmeyeceğim ama ileride bir vesileyle ele alacağım fonksiyonel programming paradigmasının yapılarını, nesne-merkezli yapılarla harmanlayarak topa giren Scala, açıkçası Java’nın hemen en başından bu yana arka tarafta, sessiz ama sağlam adımlarla gelişmiş bir tarihe sahip.

Bu yazıda bir dil olarak Scala’ya nasıl başlanırdan bahsedeceğim.

Kurulum ve İlk Program

Scala’yı makinanızda iki farklı türde çalışır hale getirebilirsiniz. İlki Scala’nın “interactive build tool”u olan sbt aracılıgıyla. Sbt, Scala’nın Maven vari bir aracı ve buradan temin edilebilir. Ben Mac’imde indirdiğim zip dosyasını, bir yere kopyalayıp, bin klasöründe içeriği aşağıdaki gibi olan bir “sbt.sh” dosyası oluşturdum ve bu klasörü path değişkenine ekledim. Artık “sbt.sh” diyerek bu etkileşimli Scala ortamına ulaşabiliyorum. Bu amaçla bu sayfadaki manual installation bilgilerine bakabilirsiniz.

SBT_OPTS="-Xms1024M -Xmx1536M -Xss1M -XX:+CMSClassUnloadingEnabled -XX:MaxPermSize=256M"
java $SBT_OPTS -jar `dirname $0`/sbt-launch.jar "$@"

Etkileşimli Scala ortamında, derlemek ve çalıştırmak yanında, “console” diyerek ulaştığınız Scala shell’i de mevcut. Scala’yı öğrenmek için bu etkileşimli konsol ortamı son derece basit ve hızlı iş görerek faydalı olmaktadır, dolayısıyla sbt ortamını muhakkak kurun derim.

Bir diğer yol ise Eclipse ortamınızı bir Scala IDE’ye çevirmek. Bunun için buradan Scala güncelleme linkini kullanarak, Eclipse IDE’nizi Scala tanır hale getireceksiniz. Orneğin şu anda burada Scala IDE 4.0.0 Milestone 1’in Eclipse için güncelleme linkleri mevcut. Yapacağınız şey Eclipse’inizdeki Help menüsünün altındaki “Install New Software”i tıklayarak Scala IDE özelliklerini Eclipse’inize kazandırmak. Eclipse’inizi tekrar başlattığınızda, Scala özelikleriniz hazır demektir.

İster Eclipse’i kullanarak isterseniz herhangi bir editörü kullanarak örneğin aşağidaki gibi ilk Scala programınızı yazabilrisiniz:

package org.javaturk.scala.ch01.selam1

object SelamObject {
//  def main(args: Array[String]) = println("Selam :), naber?")

  def main(args: Array[String]) {
    println("Selam :), naber?")
  }
}

Yukarıdaki kod, isimsiz (anonymous) bir sınıfın SelamObject isimli nesnesini oluşturup üzerindeki standart main fonksiyonunu çağırıyor. Farkedeceğiniz gibi yukarıdaki kodda main fonksiyonun tanımı iki farklı şekilde yapılmış durumda.

Aslında yukarıdaki kod, sınıfını da tanımlayarak şöyle yazılabilirdi:

package org.javaturk.scala.ch01.selam1

/**
 *  This is a class with a function.
 */
class SelamClass1 {
  
  def selamSoyle(name: String) = println("Selam " + name + " :)")

}

Bu durumda aşağıdaki gibi bir test sınıfı ile yukarıdaki sınıfın nesnesini oluşturup ondan hizmet alabiliriz:

package org.javaturk.scala.ch01.selam1

/**
 * Test object of SelamClass1
 * @author akin
 */
object SelamClass1Test {
  def main(args: Array[String]) {
    var selamClassObject = new SelamClass1
    selamClassObject.selamSoyle("Ali")
    selamClassObject.selamSoyle("Yesim")
  }
}

Madem Scala, JVM’de çalışabiliyor ve Java ile etkileşim halinde, o zaman aşağidaki gibi bir Java test kodu da yazabilirim:

package org.javaturk.scala.ch01.selam1;

/**
 * SelamClass1's tester class.
 * @author akin
 *
 */
public class SelamClass1JavaTest {

	public static void main(String[] args) {
	     SelamClass1 selamClassObject = new SelamClass1();
	     selamClassObject.selamSoyle("Mihrimah");
	}
}

 

Nasıl Öğrenirim?

Scala’yı öğrenmek için belki de ilk yapacağınız şey, DZone’un referans kartlarından Scala için olanına ulaşmak. Bu adresten temin edebileceğiniz bu 6 sayfalık giriş dokümanını okumak, tecrübeli programcılar için hızlı bir başlama imkanı sağlayacaktır.

Scala ile ilgili en güzel öğretici bilgilere online olarak ulaşabilirsiniz.  Sanırım bunlardan en merkezi olan Scala’nin kendi sayfasındaki dokümantasyondur. Scala’nin specification dosyasına, APIsine ve pek çok diğer tutoriala buradan ulaşabilirsiniz. Ayrıca piyasadaki Scala kitaplarıyla ilgili bilgilere de buradan ulaşabilrisiniz.

Ayrıca aralarında Scala’nın yaratıcısı Martin Odersky’nin dersinin de bulunduğu pek çok online video eğitimine buradan ulaşabilirsiniz.

Scala’ya başlamak böyle kolay ve hızlı ama ilerlemek biraz farklı. Özellikle fonksiyonel özellikleri ilk etapta kafa karıştırıcı gelebilir.

Toplam görüntülenme sayısı: 6497

Java’nın Jar Aracını Kullanarak Jar Dosyası Oluşturma

Java

Malum “jar”, Java’nın arşiv formatıdır. Jar formatında arşiv oluşturmak için gerekli araç “jar” ve diğer Java araçları her JDK kurulumunda vardır ve yerleri de yine malumunuz olduğu üzere JDK’nın bin klasörüdür. Projemize üçüncü el bir bileşen (third party component) eklemek istediğimizde o bileşenin jar dosyalarını classpath’e koymamız yeterlidir. (JDK’le birlikte gelen Java SE’nin bileşenleri de zaten jar dosyası olarak, örneğin rt.jar, makinamıza kopyalanırlar.) Bu en sık yaptığımız işlerdendir. Hatta o kadar ki Java projelerinde kod yazmak değil ama uygun jar sürümlerini bulup bir araya getirmek çoğu zaman daha zor olabilir 🙂

Zaman zaman “jar dosyası nasıl oluşturulur” şeklinde sorularla karşılaşıyorum. Bu yazıda hızlıca hem çalıştırılabilir (executable) hem de çalıştırılabilir olmayan jar arşiv dosyaları nasıl oluşturuluru anlatacağım.

Jar dosyası oluşturmak için gerekli adımları şöyle listeleyebiliriz.

  • Masaüstünüzde “Selam” isimli bir klasör açın. Benim makinamda bu “/Users/akin/Desktop/Selam” şekilde bir yola sahip olacaktır.
  • Bu klasörde Selam.java and SelamTest.java isimli iki Java kaynak kodu dosyası yaratın. Bu sınıfları buradan alabilirsiniz. Bu iki sınıfın da “org.javaturk.oop.ch01” şeklinde bir pakete sahip olduğuna dikkat edin.
  • Bulunduğunuz klasorde “bin” isimli bir başka klasör oluşturun. Derlenmiş class dosyalarımızı buraya koyacağız.
  • Sonra bir terminal ya da command line (CMD) açıp Selam klasörüne gidin.
  • Sonra bu iki kaynak kodu derlemek için ya şu iki satırı
javac -d ./bin SelamTest.java
javac -classpath ./bin -d ./bin SelamTest.java

ya da bu satırı yazıp çalıştırın:

javac -classpath ./bin -d ./bin *.java

Bu satırlar kaynak kodlarını derleyip, ilgili paket yapısını oluşturacak şekilde class dosyalarını karşı gelen klasörlere yerleştirecektir. Artık Selam’ın altında şöyle bir klasör yapımız var:

bin
|
|__org
    |
    |__javaturk
         |
         |__ oop
              |
              |__ch01
              |
              |__Selam.class
              |__SelamTest.class
  • Sonra “/Users/akin/Desktop/Selam” klasöründe aşağıdaki satırı çalıştırın.
jar cvf Selam.jar -C bin/ .

Bu satır “Selam.jar” isminde bir jar dosyası yaratacaktır. Jar dosyasının içeriği ise “bin” dosyasının altındaki klasör ve dosyalardan oluşacaktır.Zaten terminalde “jar” dediğinizde size “c”nin yeni bir jar dosyası yaratmak için, “v”nin jar komutunun çalışması sırasında neler yaptığını çıktı olarak yazması için, f’nin de “Selam.jar” ismin kullanması içın verildiğini anlarsınız. Jar yaratırken en fazla yanlış yapılan nokta, jarın içine girecekleri belirttiğiniz yerdir. Unutmayın “-C”, jar aracından, kendinden sonra gelen “bin/” klasörüne gitmeyi istemektedir. En sondaki “.”yi kesinlikle unutmayın. Eğer o noktanin ilk etapta yanlış yazıldığını düşündüyseniz lütfen bu yazıyı okumayı bırakıp, en temel MS-DOS, Unix ya da Linux kitabı edinip, baştan 20-30 sayfa okuyun. Zira genel olarak “.” bulunduğunuz klasörü, “..” ise bulunduğunuz klasörün ebeveynini gösterir ki bu yazıyı okuyorsanız, bu bilgiyi şu ana kadar öğrenmiş olmanız gerekirdi. Artık elinizdeki Selam.jar dosyasını projelerinizde kullanabilirsiniz. Yapacağınız şey, Selam.jar’i projenizin classpath’ine koymak. Ant ya da Maven gibi yapılar kullanıyorsanız, yapmanız gereken, onların kendi ayarlarını kullanarak Selam.jar’ın olması gereken yere örneğin repositorye gitmesini sağlamaktır. Projenizde kod olarak artık “Selam selam;” gibi bir satır yazdığınızda “import” anahtar kelimesini kullanarak “org.javaturk.oop.ch01.Selam” sınıfı ulaşılır hale gelecektir.

Peki oluşturduğumuz Selam.jar dosyasını nasıl çalıştırılabilir (executable) yaparız? Bir jar dosyasının çalıştırılabilir olması, içinde main metoda sahip olan sınıfın main metodunun çağrılması demektir. Bunun için Selam.jar oluşturulurken içine, main metoda sahip sınıfı ki bizde SelamTest, gösteren bilgi geçilmelidir. Bu bilgi jar aracına “e” ile geçilebilir. Yani şöyle bir satır gereklidir:

jar cvfe Selam.jar org.javaturk.oop.ch01.SelamTest -C bin/ .

Bu durumda oluşan Selam.jar dosyasının içine bakarsanız, META_INF klasörünün altında MANIFEST.MF isimli bir dosya olduğunu ve icinde de şu satırların olduğunu görürsünüz:

Manifest-Version: 1.0
Created-By: 1.8.0 (Oracle Corporation)
Main-Class: org.javaturk.oop.ch01.SelamTest

Artik teminalde

java -jar Selam.jar

yazarak “Selam Ali :)” çıktısını görebilirsiniz.

Bu jar dosyasını, classpath’e koyup, diğer projelerde kullanılmasını da sağlayabilirsiniz. Ya da işletim sisteminizde bu dosyaya çift tıklayarak java tarafından çalıştırılmasını sağlayabilirsiniz.

Benzer işler için Eclipse, Netbeans vb.geliştirme ortamlarını kullanabileceğiniz gibi Ant gibi araçları da kullanabilirsiniz.

Ayrıca konu ile ilgili Java Tutorial‘da da güzel ve geniş açıklamalar var.

Bol jar’lı günler dilerim 🙂

Toplam görüntülenme sayısı: 6181